ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΗΝ ΜΑΡΙΝΑ ΤΗΣ ΖΕΑΣ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΑ ΝΕΑ 29-1-2004


EPEYNEΣ ΣTH MAPINA ZEAΣ
Aλλάζει... μήκος η τριήρης!
Nέες αρχαιολογικές έρευνες στη μαρίνα Zέας αλλάζουν τα ώς σήμερα δεδομένα για το μήκος της αρχαίας τριήρους
ΜΑΙΡΗ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

Το τμήμα του νεωσοίκου «H» που εντοπίστηκε κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας μαζί με τα κατάλοιπα που είχαν βρεθεί στο υπόγειο του κτιρίου της οδού Σηραγγίου (φωτογραφία) προσφέρουν στους αρχαιολόγους νέα δεδομένα για το μήκος της αρχαίας τριήρους
Το πλοίο πάνω στο οποίο βασίστηκε η παντοδυναμία της αθηναϊκής δημοκρατίας στην αρχαιότητα - η τριήρης - δεν είχε μήκος 37 μ., όπως πίστευαν οι ερευνητές μέχρι σήμερα, αλλά 44,7 μ. Αυτό τουλάχιστον διαφαίνεται από αρχαιολογική έρευνα που γίνεται για πρώτη φορά στο ανατολικό τμήμα του λιμανιού της Ζέας και έφερε στο φως τα υποθαλάσσια ίχνη των αρχαίων νεωσοίκων, των ναυπηγείων όπου στεγάζονταν και συντηρούνταν τα αρχαία πλοία.
«Το μήκος της τριήρους με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν από την έρευνά μας στους νεωσοίκους του 4ου αι. π.X. μπορεί να κυμαινόταν από 42,7 μ. - στην περίπτωση που το χάλκινο έμβολο του πλοίου βρισκόταν κάτω από τη στέγη του κτιρίου - έως 44,7 μ. στην περίπτωση που το έμβολο βρισκόταν εκτός», εξηγεί στα «NEA» ο Δανός αρχαιολόγος Μπγιορν Λοβέν, που ηγείται διεθνούς ερευνητικής ομάδας (με τη συμμετοχή δύο Ελλήνων, των Ιωάννη Τριανταφυλλίδη και Ευαγγελίας Φράγκου), η οποία διενεργεί την ανασκαφή που πραγματοποιείται από το εν Αθήναις Ινστιτούτο της Δανίας σε συνεργασία με την B' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και την Εφορεία Εναλίων.

Αναπαράσταση, με βάση τα έως σήμερα δεδομένα των αρχαιολογικών ευρημάτων, των αρχαίων ναυπηγείων (νεωσοίκων) του Πειραιά, που εκτίθεται στο Ναυτικό Μουσείο
Τη λύση στο αίνιγμα των πραγματικών διαστάσεων των λιμενικών εγκαταστάσεων έδωσε ο νεώσοικος «H», τα ίχνη του οποίου είχαν ήδη εντοπιστεί στο υπόγειο του κτιρίου επί της οδού Σηραγγίου και αποτελούσε έναν από τους 196 που διέθετε το λιμάνι περί το 330 π.X. H ηλεκτρονική αποτύπωσή του, όμως, και η υποβρύχια ανασκαφή του υπόλοιπου τμήματός του τον κατέστησαν τον μοναδικό που το μήκος του υπολογίστηκε με ακρίβεια.
«Πρόκειται για μια σημαντική έρευνα, που προσφέρει σημαντικά στοιχεία όχι μόνον για το συνολικό μήκος των νεωσοίκων, που δεν είχε μετρηθεί ποτέ, αλλά και για το μήκος της τριήρους», επισημαίνει ο προϊστάμενος της B' ΕΠΚΑ, Γιώργος Στάινχαουερ.
H πρώτη βουτιά έγινε το 1999 από τον Μπγιορν Λοβέν, όπου ανάμεσα σε ίζημα πάχους έως και 30 εκ., απόβλητα και σκουπίδια εντόπισε αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και ίχνη θεμελίων πάνω στον βράχο. Οι συστηματικές έρευνες, ωστόσο, άρχισαν από το 2000 και η τελευταία φάση ολοκληρώθηκε μόλις τον Νοέμβριο. Στα σχέδια της ερευνητικής ομάδας είναι η συνέχιση των ερευνών στην περιοχή και στόχος τους η αποκάλυψη ίχνη νεωσοίκων του 5ου αιώνα π.X.
Νέες πλωτές προβλήτες
Στο μεταξύ επέκταση των πλωτών προβλητών της μαρίνας Ζέας για την εξυπηρέτηση μικρών σκαφών ενέκρινε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Στην περιοχή προβλέπεται επίσης η κατασκευή ξύλινου διαδρόμου μήκους 180 μ. για περίπατο, όπως και καθαρισμός της λιμενολεκάνης στο κέντρο του λιμανιού και όχι κοντά στις ακτές, ώστε να μη θιγούν τα σημεία όπου έχουν εντοπιστεί οι απολήξεις των αρχαίων νεωσοίκων.