Αποτιμώντας εκείνη την καταστροφική βραδιά του '43, αξίζει να επαναλάβουμε τα λόγια του επτανήσιου ιστορικού Ντίνου Κονόμου, ο οποίος στη μελέτη του «Η Επτάνησος κατά την ιταλική κατοχή» αναφέρει: «Εκτός των θυμάτων εκ του αμάχου πληθυσμού της πόλεως Κερκύρας κατεστράφησαν ιστορικοί, αρχειακοί και καλλιτεχνικοί θησαυροί πανεθνικής αξίας και σπουδαιότητος. Εκ του εμπρησμού αποτεφρώθησαν η περίφημος δι’ όλην την Ανατολήν Βιβλιοθήκη της Κερκύρας, το ανέκδοτο αρχείον μετά συλλογής ενθυμημάτων του πρώτου Κυβερνήτου της Ελλάδος Ιωάννου Καποδίστρια, το αρχείον Πετριτσοπούλου, ιστορικοί ναοί εντός των οποίων υπήρχον σπουδαιότατα έργα Επτανησιακής τέχνης, αρχοντικαί οικίαι με αρχειακούς θησαυρούς, η ιστορική οικία εις την οποίαν έζησε και απέθανε ο Διονύσιος Σολωμός κλπ».
Αυτά ήταν τα «καλά αποτελέσματα» από την επίθεση που διενήργησαν δέκα αεροπλάνα τύπου Χάϊνκελ του Χ αεροπορικού σώματος, όπως αναφέρει σχετικό σήμα από γερμανικής πλευράς.
Εν μια νυκτί, λοιπόν, ένας πολιτισμός αιώνων παραδόθηκε στις φλόγες. Θα περάσει καιρός για να ξανασταθεί στα πόδια της η Κέρκυρα, αφού τα μεταπολεμικά χρόνια ήταν εξίσου δύσκολα. Η καταστροφή γιγάντωσε τη φυγή των Κερκυραίων για το δρόμο της ξενιτιάς είτε στο εξωτερικό και κυρίως, τί ειρωνεία, προς τη Γερμανία είτε προς το αδιάφορο «κλεινόν άστυ» που ανοικοδομείτο με τους γοργούς ρυθμούς της αντιπαροχής και της τσιμεντοποίησης…
Από αυτόν τον «πυρετό ανάπτυξης» δεν θα μπορούσε να λείπει η Κέρκυρα… Τα ερείπια εύκολα μετατράπηκαν σε ωραία οικοδομικά τετράγωνα με δεσπόζουσα το χαρακτηριστικό δείγμα της νεοελληνικής μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής, την πολυκατοικία! Έτσι, για παράδειγμα, στον ιστορικό λόφο του Αγίου Αθανασίου τα κοσμοπολίτικα οικοδομήματα, που υπήρχαν, έδωσαν την θέση τους σε μίζερα και γκρίζα κτήρια.
Εκπονήθηκαν, μάλιστα, και σχέδια ρυμοτομίας, ευτυχώς στα χαρτιά, που προέβλεπαν το γκρέμισμα ολόκληρης «κοντράδας» ιστορικών κτηρίων, ενώ όλοι «απολαμβάνουμε» το ανοσιούργημα που χτίστηκε στη θέση του δημοτικού θεάτρου, απότοκο και αυτό της πολιτισμικής πενίας που κατέλαβε, σαν νέα δύναμη κατοχής, απ’ άκρη σ’ άκρη την Κέρκυρα.
Η πενία, όμως, αυτή δυστυχώς επεκτάθηκε και σε άλλους τομείς: Στην εκπαίδευση εξαφανίστηκαν ιδρύματα περιωπής, όπως το Ιεροδιδασκαλείο, η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών, η Σχολή Αστυνομίας, το Αρσάκειο, η Εμπορική Σχολή κ.α. Ευτυχώς που υπάρχουν οι φιλότιμες αλλά μεμονωμένες προσπάθειες των κερκυραϊκών μορφωτικών ιδρυμάτων, των φιλαρμονικών και των πολιτιστικών φορέων ενώ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, η συνέχεια της ένδοξης Ιονίου Ακαδημίας, του πρώτου ελληνικού ανώτατου εκπαιδευτικού Ιδρύματος, μόλις το 1984 θα ιδρυθεί για να συμβάλει, κατά το δυνατόν, στην αναβάθμιση του τόπου.
Στην οικονομία, εγκαταλείφθηκε η πλούσια κερκυραϊκή ύπαιθρος, που παρήγαγε τα πάντα, κατακρεουργήθηκε η σφύζουσα από ζωή βιομηχανία, το ενδιαφέρον στράφηκε στην κακώς εννοούμενη τουριστική ανάπτυξη, που ταυτίστηκε με την προχειρότητα και την έλλειψη στόχων, και η πολυσήμαντη λέξη «αξιοποίηση» μπήκε κατά κόρον στο λεξιλόγιό μας.
Η καταστροφή, λοιπόν, της Κέρκυρας συντόμευσε την ούτως ή άλλως, στο πλαίσιο της μίζερης μεταπολεμικής νεοελληνικής κοινωνίας, αναμενόμενη παρακμή της. Εσχάτως τα χτυπήματα του άξονα διαδέχονται και άλλα χτυπήματα που έχουν να κάνουν είτε με την παγκοσμιοποίηση είτε με τα κάθε είδους «μνημόνια».
Μόνη ασφαλής δίοδος σωτηρίας η επιστροφή στις ρίζες και στην πλούσια κερκυραϊκή παράδοση που μπορεί ακόμη να προσφέρει πολλά στον τόπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου