Στις ελληνικές θάλασσες η μικρής κλίμακας παράκτια αλιεία, είναι μία δραστηριότητα θεμελιώδους σημασίας για τις κοινωνίες των νησιών και των παράκτιων περιοχών στηρίζοντας διατροφικά, επαγγελματικά αλλά και κοινωνικά τους κατοίκους των παραθαλάσσιων περιοχών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με πρόσφατες παλαιοντολογικές έρευνες, τα είδη ψαριών που αλίευαν οι ψαράδες των νησιών του Αιγαίου πριν από 10.000 χρόνια, είναι σχεδόν τα ίδια με αυτά που αλιεύουν οι παράκτιοι αλιείς σήμερα. Στις μέρες μας, η παράκτια αλιεία, συνεχίζει να διατηρεί ιδιαίτερη κοινωνική και οικονομική σημασία στην Ελλάδα αντιπροσωπεύοντας το 97% του ελληνικού αλιευτικού στόλου και συγκεντρώνοντας, περίπου το 50% των αλιευμάτων.Ωστόσο, κάθε χρόνο η αλιευτική παραγωγή μειώνεται σημαντικά προκαλώντας καταστροφικές επιβαρύνσεις στην τοπική οικονομία των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών της Ελλάδας, υποσκάπτοντας παράλληλα, τη δυνατότητα ανάπτυξης αυτών των τοπικών κοινωνιών. Δυστυχώς είναι προφανές ότι το ισχύον πλαίσιο διαχείρισης και ελέγχου της αλιείας στην Ελλάδα είναι ελλιπές, και οδηγεί στην εκτεταμένη υποβάθμιση των αλιευμάτων, καθώς επιτρέπει την υπεραλίευση, την παράνομη και καταστροφική αλιεία.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην υποβάθμιση της παράκτιας αλιείας
1. Έλλειψη προστασίας προστατευόμενων ενδιαιτημάτων
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, απαγορεύεται η αλιεία με συρόμενα αλιευτικά εργαλεία, σε περιοχές που καλύπτονται από προστατευόμενα ενδιαιτήματα, όπως τα λιβάδια Ποσειδωνίας και οι ύφαλοι ασβεστολιθικών ροδοφυκών (οι λεγόμενες τραγάνες). Παράλληλα, σύμφωνα με Ευρωπαϊκό Κανονισμό 1967/2006, η Ελλάδα οφείλει να εξασφαλίσει τη συλλογή επιστημονικών δεδομένων προκειμένου να εντοπίσει και να χαρτογραφήσει την περιοχή που καλύπτεται από τους παραπάνω βιοτόπους. Καθώς στην Ελλάδα έχουν διενεργηθεί ελάχιστες χαρτογραφήσεις των λιβαδιών Ποσειδωνίας και καμία χαρτογράφηση υφάλων ασβεστολιθικών ροδοφυκών, είναι αδύνατον να γίνει οποιαδήποτε ουσιαστική εφαρμογή του άρθρου αυτού. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι να εξελίσσονται ιδιαίτερα καταστροφικές αλιευτικές δραστηριότητες, κυρίως από σκάφη της μέσης αλιείας (μηχανότρατες, βιτζότρατες κ.α.)2. Περιορισμένος αριθμός προστατευόμενων περιοχών αλιείας
Ένα τέτοιο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών αλιείας θα μπορούσε να διαφυλάξει την παραγωγικότητα των θαλασσών, τη βιωσιμότητα της αλιείας, αλλά και την επιβίωση των προστατευόμενων ειδών. Οι λιγοστές υπάρχουσες προστατευόμενες περιοχές, ή περιοχές όπου εφαρμόζονται αλιευτικοί περιορισμοί έχουν δημιουργηθεί εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία και δεν είναι επαρκείς.
3. Ελλιπής προστασία προστατευόμενων ειδών
Οι ελληνικές θάλασσες στηρίζουν πληθώρα σπάνιων και προστατευόμενων ειδών: θαλάσσια θηλαστικά και χελώνες, καθώς και διάφορα είδη καρχαριοειδών, ψαριών και ασπόνδυλων οργανισμών. Τα είδη αυτά έχουν χαρακτηριστεί ως προστατευόμενα ή/και απειλούμενα από την κοινοτική νομοθεσία και σειρά διεθνών συμβάσεων με τις οποίες δεσμεύεται η χώρα μας για την προστασία τους. Όμως, ενάντια στην ισχύουσα διεθνή και εθνική νομοθεσία, σήμερα στην Ελλάδα κάποια από τα είδη αυτά αλιεύονται ακούσια ή εκούσια ή θανατώνονται ηθελημένα, μεταφορτώνονται, εκφορτώνονται, πωλούνται, και στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν ενημερώνονται οι λιμενικές ή άλλες αρμόδιες αρχές.
4. Αλίευση & Εμπορία αλιευμάτων μικρότερων του ελάχιστου επιτρεπόμενου αλιεύσιμου μεγέθους
Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία πολλά είδη επιτρέπεται να αλιεύονται σε μικρότερο ή πολύ μικρότερο μέγεθος από αυτό που ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ο πίνακας που παραθέτουμε παρακάτω παρουσιάζει τη σύγκριση μεταξύ των ελάχιστων επιτρεπόμενων αλιεύσιμων μεγεθών για συνήθη είδη των ελληνικών θαλασσών, όπως ορίζονται από την ελληνική νομοθεσία και από τον ΕΚ 1967/2006, αλλά και τα προτεινόμενα μεγέθη με βάση το ελάχιστο μέγεθος αναπαραγωγής ανά είδος, σύμφωνα με τη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία.
Πίνακας 2. Ελάχιστα επιτρεπόμενα αλιεύσιμα μεγέθη με βάση την ελληνική νομοθεσία, τον ΕΚ 1967/2006, και προτεινόμενα μεγέθη με βάση το ελάχιστο μέγεθος αναπαραγωγής ανά είδος
Το σημαντικότερο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι δεν τηρούνται καν τα ισχύοντα ελάχιστα επιτρεπόμενα αλιεύσιμα μεγέθη. Τόσο στις κεντρικές ιχθυόσκαλες της χώρας, όσο και σε άλλα λιγότερο κεντρικά σημεία πώλησης αλιευμάτων διακινούνται σε καθημερινή βάση μεγάλες ποσότητες από αλιεύματα μικρότερα ή και πολύ μικρότερα από το ελάχιστο επιτρεπόμενο αλιεύσιμο μέγεθος, καθώς επίσης και προστατευόμενα είδη.5. Ελλιπής λειτουργία του κέντρου παρακολούθησης αλιευτικών δραστηριοτήτων
To Κέντρο Παρακολούθησης Αλιείας, οφείλει να λαμβάνει μέσω του δορυφορικού συστήματος παρακολούθησης σκαφών, δεδομένα σχετικά με τα αλιευτικά σκάφη και με τον τρόπο αυτό να ελέγχει τις παράνομες αλιευτικές δραστηριότητες. Δυστυχώς, αυτό το ιδιαίτερα ακριβό σύστημα που εγκαταστάθηκε με στόχο τον περιορισμό της παράνομης και καταστροφικής αλιείας, αλλά και για την ασφάλεια των σκαφών και πληρωμάτων, υπολειτουργεί από τη μέρα δημιουργίας του, καθώς δεν είναι κατάλληλα στελεχωμένο. Τα δεδομένα που συγκεντρώνει το σύστημα δεν διασταυρώνονται με τα πραγματικά δεδομένα της θέσης των αλιευτικών σκαφών, γεγονός που αποδεικνύεται από τις συνεχείς παραβάσεις που παρατηρούνται (ιδιαίτερα σε δυσπρόσιτες και απομακρυσμένες περιοχές, και κατά τη διάρκεια της νύχτας).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου